VmWare ESXI Üzerine Virtual Appliance Olarak bir Zabbix Kurup Cihazları Buna Bağlama Serüveni.

Önemli Notlar:

• Bu rehber, Zabbix’in en son kararlı sürümü veya LTS (Uzun Süreli Destek) sürümü için genel adımları içerecektir. İndirme sırasında mevcut en güncel ve ESXi ile uyumlu appliance sürümünü tercih etmelisin.
• Ağ yapılandırman (IP adresleri, DNS, gateway vb.) hakkında bilgi sahibi olman gerekecektir.
• ESXi sunucuna vSphere Client veya doğrudan ESXi Host Client üzerinden erişebiliyor olman gerekmektedir.

Adım 1: Zabbix Appliance İndirme

1. Zabbix Resmi İndirme Sayfasına Git: Web tarayıcını aç ve Zabbix’in resmi indirme sayfasına git. (Genellikle www.zabbix.com/download_appliance gibi bir adrestir).
2. Doğru Sürümü Seç:
   • Zabbix Sürümü: En son kararlı sürümü (örneğin, 7.0) veya en son LTS sürümünü (örneğin, 6.0 LTS) seçebilirsin. LTS sürümleri daha uzun süre destek alır ve genellikle daha kararlıdır.
   • Platform: VMware (.ova formatında) seçeneğini bul.
   • Veritabanı: Genellikle PostgreSQL veya MySQL seçenekleri sunulur. İhtiyacına ve bilgine göre birini seçebilirsin. PostgreSQL genellikle Zabbix için önerilir.
   • İşletim Sistemi: Appliance genellikle belirli bir Linux dağıtımı (örn: Ubuntu, CentOS, AlmaLinux) üzerine kurulmuş olarak gelir.
3. Appliance Dosyasını İndir: Seçimlerini yaptıktan sonra .ova dosyasını bilgisayarına indir. Bu dosya, sanal makinenin tüm yapılandırmasını ve disk imajını içerir.

Adım 2: ESXi Üzerine Zabbix Appliance Kurulumu (Deploy OVF/OVA)

1. ESXi Arayüzüne Bağlan: vSphere Client veya ESXi Host Client üzerinden ESXi sunucuna bağlan.
2. Sanal Makine Oluşturma/Dağıtma:
   • vSphere Client Kullanıyorsan: Host veya Cluster üzerine sağ tıkla ve “Deploy OVF Template…” seçeneğini seç.
   • ESXi Host Client Kullanıyorsan: “Virtual Machines” bölümüne git ve sağ üstteki “Create / Register VM” butonuna tıkla. Açılan pencereden “Deploy a virtual machine from an OVF or OVA file” seçeneğini seç ve “Next” de.
3. OVF Şablonunu Seç:
   • Sanal makine için bir isim ver (örn: Zabbix-Server).
   • “Click to select files or drag/drop” alanına daha önce indirdiğin .ova dosyasını sürükle bırak veya seçerek yükle.
   • “Next” ile devam et.
4. Depolama Alanını Seç: Zabbix sanal makinesinin dosyalarının saklanacağı datastore’u seç. Disk boyutuna ve performansına dikkat et. Genellikle appliance belirli bir disk boyutu ile gelir, ancak ihtiyaca göre sonradan genişletilebilir. “Next” ile devam et.
5. Dağıtım Seçeneklerini Yapılandır:
   • Ağ Eşlemesi (Network Mapping): Sanal makinenin kullanacağı ağı (VM Network veya özel bir VLAN) seç. Zabbix sunucusunun izleyeceği cihazlarla aynı ağda olması veya aralarında yönlendirme (routing) olması önemlidir.
   • Disk Hazırlama (Disk Provisioning):
     • Thick Provision Lazy Zeroed: Disk alanı hemen ayrılır, ancak veriler yazıldıkça sıfırlanır (varsayılan ve genellikle iyi bir başlangıçtır).
     • Thick Provision Eager Zeroed: Disk alanı hemen ayrılır ve tüm bloklar sıfırlanır (performanslıdır ancak daha uzun sürer).
     • Thin Provision: Disk alanı sadece veri yazıldıkça kullanılır (yerden tasarruf sağlar ancak performans düşebilir ve datastore’da yer kalmazsa sorun yaratabilir). İhtiyacına göre birini seç.
   • Power on automatically: Kurulum tamamlandıktan sonra sanal makinenin otomatik olarak başlamasını istiyorsan bu seçeneği işaretleyebilirsin.
   • “Next” ile devam et.
6. Hazır Ayarları Gözden Geçir: Tüm ayarları kontrol et ve “Finish” butonuna tıklayarak dağıtım işlemini başlat. Bu işlem, .ova dosyasının boyutuna ve ağ hızına bağlı olarak birkaç dakika sürebilir.

Adım 3: Zabbix Sanal Makine İlk Ayarları

Dağıtım tamamlandıktan ve sanal makine başladıktan sonra (eğer “Power on automatically” seçili değilse manuel olarak başlat), sanal makinenin konsoluna erişerek temel ağ ayarlarını yapman gerekebilir.

1. Sanal Makine Konsolunu Aç: ESXi arayüzünden Zabbix sanal makinesini seç ve “Console” (Launch remote console, Launch web console vb.) seçeneği ile konsolu aç.
2. Giriş Yap: Appliance genellikle varsayılan bir kullanıcı adı ve şifre ile gelir. Bu bilgiler Zabbix indirme sayfasında veya appliance dokümantasyonunda belirtilir. (Yaygın olarak root kullanıcı adı ve zabbix şifresi olabilir, ancak kontrol etmelisin).
3. Ağ Ayarlarını Kontrol Et/Yapılandır:
   • Appliance genellikle DHCP üzerinden otomatik IP almaya ayarlanmıştır. Eğer statik IP kullanmak istiyorsan, işletim sisteminin ağ yapılandırma araçlarını kullanarak (örn: Ubuntu için netplan veya nmcli, CentOS için nmtui veya /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-<interface> dosyaları) aşağıdaki bilgileri girmen gerekir:
     • Statik IP Adresi
     • Alt Ağ Maskesi (Subnet Mask)
     • Ağ Geçidi (Gateway)
     • DNS Sunucuları
   • Ağ ayarlarını yaptıktan sonra ağ servisini yeniden başlatman veya sanal makineyi yeniden başlatman gerekebilir.
   • Örnek (Ubuntu için netplan ile statik IP yapılandırması):
     • /etc/netplan/ altındaki .yaml dosyasını düzenle (örn: 01-netcfg.yaml).
     • İçeriğini Kendi ortamınızda olması gerektiği şekilde değiştir:
     • network:
version: 2
ethernets:
ens160:
dhcp4: no
addresses: [192.168.1.100/24]
gateway4: 192.168.1.1
nameservers:
addresses: [8.8.8.8, 1.1.1.1]
     • Ayarları uygulamak için: sudo netplan apply
4. Saat Dilimi Ayarı (Önemli): Doğru loglama ve zaman damgaları için sunucunun saat dilimini ayarla.
   • Komut satırında: sudo timedatectl set-timezone Europe/Istanbul (Kendi saat diliminle değiştir).

Adım 4: Zabbix Web Arayüzü İlk Kurulum Sihirbazı

Zabbix sanal makinesinin IP adresini öğrendikten sonra (statik IP verdiysen veya DHCP’den aldığı IP’yi ip a komutu ile kontrol ettiysen) web tarayıcından bu IP adresine git.

1. Web Arayüzüne Eriş: Tarayıcına http://<Zabbix-Sunucu-IP-Adresi>/zabbix yazarak Zabbix web arayüzüne git.
2. Karşılama Ekranı: Zabbix kurulum sihirbazı başlayacaktır. “Next step” ile devam et.
3. Ön Koşul Kontrolleri (Check of pre-requisites): Zabbix’in çalışması için gerekli PHP ayarları ve modüllerinin kurulu olup olmadığını kontrol eder. Genellikle appliance’ta tüm gereksinimler karşılanmış olur. Tüm maddelerin “OK” olduğundan emin ol. “Next step” ile devam et.
4. Veritabanı Bağlantısını Yapılandır (Configure DB connection):
   • Appliance genellikle kendi içinde bir veritabanı sunucusu (PostgreSQL veya MySQL) ile gelir ve bu adımda bilgiler otomatik olarak doldurulmuş olabilir.
   • Database type: Appliance ile gelen veritabanı türü seçili olmalıdır.
   • Database host: Genellikle localhost veya 127.0.0.1 olur.
   • Database port: PostgreSQL için 5432, MySQL için 3306 (varsayılan).
   • Database name: Genellikle zabbix.
   • User: Genellikle zabbix.
   • Password: Appliance için Zabbix veritabanı kullanıcısının şifresi. Bu bilgi Zabbix indirme sayfasında veya appliance dokümantasyonunda belirtilir. Bu şifreyi güvenli bir yere not et veya güvenli bir şifre ile değiştir.
   • “Next step” ile devam et. Eğer bağlantı başarılı olursa sonraki adıma geçer. Hata alırsan, girdiğin bilgileri ve veritabanı sunucusunun çalışır durumda olduğunu kontrol et.
5. Zabbix Sunucu Detayları (Zabbix server details):
   • Host: Genellikle localhost veya Zabbix sunucusunun IP adresi.
   • Port: Genellikle 10051 (Zabbix server dinleme portu).
   • Name (Optional): Zabbix sunucuna bir isim verebilirsin (örn: Zabbix Ana Sunucu).
   • “Next step” ile devam et.
6. Kurulum Özeti (Pre-installation summary): Tüm ayarları gözden geçir. “Next step” ile devam et.
7. Kurulumu Bitir (Finish): Kurulum tamamlandı. “Finish” butonuna tıkla.
8. Giriş Ekranı: Zabbix giriş ekranına yönlendirileceksin.
   • Varsayılan Kullanıcı Adı: Admin (büyük ‘A’ harfi ile)
   • Varsayılan Şifre: zabbix
   • Giriş yaptıktan sonra ilk iş olarak bu varsayılan şifreyi mutlaka değiştir. (Administration -> Users -> Admin kullanıcısını seç -> Password -> Change password).

Adım 5: Temel Zabbix Konfigürasyonu

Artık Zabbix arayüzündesin. İzlemeye başlamak için bazı temel yapılandırmaları yapalım.

1. Host Ekleme (İzlenecek Cihaz):
   • Zabbix sunucusunun kendisini izlemek iyi bir başlangıçtır.
   • Configuration -> Hosts menüsüne git.
   • Sağ üstteki “Create host” butonuna tıkla.
   • Host Sekmesi:
     • Host name: İzlenecek cihazın benzersiz bir adı (örn: Zabbix-Server-Kendisi veya Localhost-Zabbix).
     • Visible name (Opsiyonel): Arayüzde görünecek farklı bir isim.
     • Templates: Burası çok önemli. Zabbix, hazır şablonlar (templates) aracılığıyla birçok cihaz ve servisi kolayca izlemeni sağlar. “Select” butonuna tıkla ve uygun bir şablon ara. Örneğin, Zabbix sunucusunun kendisi için “Linux by Zabbix agent” veya “Zabbix server health” gibi şablonlar olabilir. Appliance içindeki işletim sistemine uygun bir şablon seç.
     • Host groups: Host’u bir gruba ata (örn: “Linux servers”, “Zabbix servers”). Yeni grup oluşturabilirsin.
     • Interfaces: Agent ile izlenecekse bir “Agent” arayüzü ekle.
       • “Add” butonuna tıkla ve “Agent” seç.
       • IP address: 127.0.0.1 (eğer Zabbix sunucusunun kendisini agent ile izleyeceksen) veya izlenecek host’un IP adresini gir.
       • DNS name: Gerekirse DNS adını gir.
       • Port: 10050 (Zabbix agent varsayılan portu).
       • Connect to: IP veya DNS seç.
   • Templates Sekmesi: Seçtiğin şablon burada listelenir.
   • Diğer sekmeleri şimdilik varsayılan bırakabilirsin.
   • “Add” butonuna tıklayarak host’u kaydet.
   • Host listesinde, yeni eklediğin host’un “Availability” sütununda bir süre sonra yeşil “ZBX” ikonu görünmelidir. Bu, Zabbix server’ın agent’a ulaşıp veri alabildiğini gösterir. Kırmızı ise bağlantı sorunu var demektir.
2. Item Oluşturma (İzlenecek Metrikler – Genellikle Şablonlarla Gelir):
   • Şablonlar genellikle birçok hazır “item” (izlenecek metrik, örn: CPU kullanımı, disk alanı, ağ trafiği) ile gelir.
   • Bir host’a atanan şablonun item’larını görmek için: Configuration -> Hosts -> (Host adının yanındaki) Items linkine tıkla.
   • Özel bir item eklemek istersen: “Create item” butonu ile manuel olarak da item oluşturabilirsin. Bu, belirli bir komutun çıktısını, bir log dosyasını veya SNMP üzerinden bir değeri izlemek için kullanılabilir.
3. Trigger Oluşturma (Uyarı Koşulları – Genellikle Şablonlarla Gelir):
   • Şablonlar ayrıca “trigger” (tetikleyici) tanımlarıyla gelir. Trigger’lar, item’lardan gelen veriler belirli eşik değerlerini aştığında (örn: CPU kullanımı %90’ı geçtiğinde) veya belirli bir duruma geldiğinde (örn: servis durduğunda) uyarı üretir.
   • Bir host’a atanan şablonun trigger’larını görmek için: Configuration -> Hosts -> (Host adının yanındaki) Triggers linkine tıkla.
   • Özel bir trigger eklemek istersen: “Create trigger” butonu ile manuel olarak da trigger oluşturabilirsin.
4. Dashboard’a Genel Bakış:
   • Monitoring -> Dashboard menüsüne git.
   • Burada, varsayılan olarak sistem durumu, sorunlar (problems), host durumu gibi widget’lar bulunur. Bu dashboard’u kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirebilirsin.

Adım 6: Zabbix Agent Kurulumu (İzlenecek Diğer Sunuculara)

Zabbix sunucusu dışındaki Linux veya Windows sunucularını izlemek için bu sunuculara Zabbix agent yazılımını kurman gerekir.

• Linux Sunucular için:
  1. Zabbix Repository Ekleme: İzlenecek Linux sunucusunda Zabbix repository’sini ekle. Zabbix indirme sayfasında işletim sistemi ve sürümüne göre gerekli komutlar bulunur.
     • Örnek (Ubuntu/Debian için):
       wget https://repo.zabbix.com/zabbix/6.0/ubuntu/pool/main/z/zabbix-release/zabbix-release_6.0-4+ubuntu$(lsb_release -rs)_all.deb sudo dpkg -i zabbix-release_6.0-4+ubuntu$(lsb_release -rs)_all.deb sudo apt update
     • Örnek (RHEL/CentOS/AlmaLinux için):
       sudo rpm -Uvh https://repo.zabbix.com/zabbix/6.0/rhel/8/x86_64/zabbix-release-6.0-4.el8.noarch.rpm # Sürüm ve dağıtıma göre link değişir sudo dnf clean all
  2. Zabbix Agent Kurulumu:
     sudo apt install zabbix-agent # Ubuntu/Debian için
sudo dnf install zabbix-agent # RHEL/CentOS/AlmaLinux için
  3. Zabbix Agent Yapılandırması: Agent yapılandırma dosyası genellikle /etc/zabbix/zabbix_agentd.conf konumundadır.
     • Bu dosyayı bir metin editörü ile aç (örn: sudo nano /etc/zabbix/zabbix_agentd.conf).
     • Aşağıdaki satırları bul ve düzenle:
       • Server=<Zabbix-Sunucu-IP-Adresi> (Zabbix sunucunun IP adresini yaz)
       • ServerActive=<Zabbix-Sunucu-IP-Adresi> (Aktif kontroller için, aynı IP adresi)
       • Hostname=<Bu-Sunucunun-Zabbixteki-Host-Adi> (Zabbix arayüzünde bu sunucu için belirlediğin “Host name” ile aynı olmalı. Büyük/küçük harf duyarlıdır!)
     • Dosyayı kaydet ve kapat.
  4. Zabbix Agent Servisini Başlat ve Etkinleştir:
     sudo systemctl restart zabbix-agent
sudo systemctl enable zabbix-agent
  5. Firewall Ayarları: Eğer izlenecek sunucuda firewall aktif ise, Zabbix sunucusundan gelen TCP 10050 portuna izin ver.
     • Örnek (ufw için): sudo ufw allow 10050/tcp
     • Örnek (firewalld için): sudo firewall-cmd --permanent --add-port=10050/tcp && sudo firewall-cmd --reload
• Windows Sunucular için:
  1. Zabbix Agent İndirme: Zabbix indirme sayfasından Windows için önceden derlenmiş Zabbix agent MSI yükleyicisini indir.
  2. Kurulum: MSI dosyasını çalıştır ve kurulum sihirbazını takip et.
     • Zabbix server IP/DNS: Zabbix sunucunun IP adresini gir.
     • Agent Hostname: Zabbix arayüzünde bu sunucu için belirleyeceğin “Host name”.
     • ServerActive: Zabbix sunucunun IP adresini gir (aktif kontroller için).
     • Agent’ın bir servis olarak kurulmasını sağla.
  3. Firewall Ayarları: Windows Defender Firewall veya başka bir güvenlik yazılımı varsa, Zabbix sunucusundan gelen TCP 10050 portuna gelen bağlantılara izin ver.
  4. Kurulumdan sonra Zabbix agent servisi otomatik olarak başlayacaktır. Services.msc üzerinden kontrol edebilirsin.

İzlenecek Her Cihaz İçin Zabbix Arayüzünde Host Oluşturma:

Yukarıda “Host Ekleme” adımında (Adım 5.1) yaptığın gibi, Zabbix agent kurduğun her sunucu için Zabbix arayüzünde yeni bir host oluşturman, uygun şablonları ataman ve agent arayüzünü doğru IP/DNS ile yapılandırman gerekir.

Sonraki Adımlar ve İpuçları:

• Detaylı Dokümantasyon: Zabbix’in kendi resmi dokümantasyonu (https://www.google.com/search?q=https://www.zabbix.com/documentation) çok kapsamlıdır. Takıldığın noktalarda veya daha spesifik konfigürasyonlar için mutlaka başvur.
• Şablonları Keşfet: Zabbix, çok sayıda işletim sistemi, uygulama (Apache, Nginx, MySQL, PostgreSQL vb.) ve donanım için hazır şablonlar sunar. Bunları kullanarak izleme kapsamını kolayca genişletebilirsin.
• Uyarı (Alerting) Mekanizmaları: E-posta, Slack, SMS gibi farklı kanallar üzerinden uyarı alacak şekilde Zabbix’i yapılandırabilirsin (Administration -> Media types).
• Kullanıcı ve Yetkilendirme: Farklı kullanıcı rolleri ve yetkileri tanımlayarak Zabbix arayüzüne erişimi yönetebilirsin.
• Grafikler ve Haritalar: Topladığın verileri görselleştirmek için özel grafikler ve ağ haritaları oluşturabilirsin.
• Log İzleme: Zabbix ile log dosyalarını da izleyebilir ve belirli desenlere göre uyarılar oluşturabilirsin.
• Performans Ayarları: Çok sayıda host ve item izlemeye başladığında Zabbix sunucusunun ve veritabanının performansını optimize etmen gerekebilir.